Prawnokarne aspekty obrotu kryptowalutami w systemie p2p

Prawnokarne aspekty obrotu kryptowalutami w systemie p2p

Tym, co w głównej mierze miało wyróżniać kryptowaluty na tle dotychczas spotykanych w obrocie instrumentów finasowych z założenia była ich niezależność od państw, firm czy banków oraz brak kontroli ze strony aparatu państwowego.

Układ taki gwarantuje przede wszystkim anonimowość. Zasadniczo kryptowaluta to linijka kodu źródłowego, której nie sposób bezpośrednio powiązać z danym użytkownikiem Sieci.

Potencjalny brak możliwości ustalenia tożsamości osoby, która dokonuje danej transakcji z wykorzystaniem kryptowalut i brak nadzoru państwa nad ich wytwarzaniem oraz obrotem sprawiły, że niemalże od początku swojego istnienia kryptowaluty uznawane są za dogodny środek płatniczy dla działalności przestępczej.

Wzrost znaczenia kryptowalut jako środka inwestycyjnego, którym można obracać w sposób analogiczny do akcji czy metali szlachetnych doprowadził do popularyzacji tzw. giełd kryptowalut, tj. istniejących wyłącznie w Sieci miejsc umożliwiających zakup i sprzedaż tychże m.in. za waluty państwowe.

Same kryptowaluty podobnie jak waluty państwowe mają więc swoje kursy, notowania, trendy. Na takiej giełdzie zagrać może w praktyce każdy – zarówno doświadczeni inwestorzy, jak i nowicjusze.

Inwestujący w kryptowaluty, zarówno początkujący jak i bardziej zaawansowani, nie mogą jednak stracić z oczu faktu, że pieniądzem tym obracają także różnej maści przestępcy – oszuści, handlarze narkotykami czy nielegalną pornografią.

W konsekwencji zaś szeroko rozumiany rynek pozostaje pod baczną obserwacją służb nakierowanych na zwalczanie przestępczości.

Dysponują one narzędziami, które w wielu wypadkach umożliwiają niemal natychmiastowe wykrycie nielegalnej transakcji i ustalenie tożsamości sprawcy.

Przestępcy, aby uniknąć wymiaru sprawiedliwości stosują rozmaite wybiegi, często wykorzystując w tym celu nieświadomych użytkowników Sieci.

Inwestor może więc paść ofiarą nie tylko przestępczej machinacji, ale także działań zmierzających do zwalczania tychże.

Giełdy peer-to-peer (p2p).

Największe ryzyko natknięcia się w trakcie inwestycji środki pochodzące z przestępstwa związane jest z obrotem kryptowalutami w systemie peer-to-peer (p2p).

Platformy tego typu łączą kupujących i sprzedających kryptowaluty w ten sposób, że do zapytania osoby kupującej system dopasowuje oferty osób sprzedających dany produkt.

Transakcja wymaga więc zgody obu jej stron i wtedy tylko dochodzi do skutku. Do obrotu używa się m.in. własnego konta bankowego. Najpopularniejszą giełdą tego typu jest Binance.

Oprócz niższego kosztu obsługi (co w praktyce przekłada się na niższą wysokość prowizji) system taki przenosi na użytkownika ryzyka typowe dla innych transakcji dokonywanych pomiędzy osobami fizycznymi.

Kontrahent może więc mimo zainkasowania środków nie przelać kryptowaluty, bądź użyć do transakcji środków pochodzących ze shackowanego konta, kradzieży czy oszustwa. Transakcje takie często są pod baczną obserwacją zarówno służb, jak i banków.

Inwestor, który otrzyma środki pochodzące z przestępstwa staje się w takim wypadku częścią postępowania karnego i mimo całkowitego braku złych intencji może ponieść surowe konsekwencje.

Konsekwencje wejścia w posiadanie środków pochodzących z przestępstwa.

Najczęściej pierwszym sygnałem, jaki otrzyma inwestor jest w takim przypadku utrata dostępu do swojego rachunku bankowego bądź środków na nim zgromadzonych.

Oznacza to, że nastąpiła blokada konta bankowego inwestora. Podstawą takiego stanu rzeczy jest uregulowanie zawarte w art. 106a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe.

Na mocy tego przepisu bank, który posiądzie uzasadnione podejrzenie, że jego działalność jest wykorzystywana w celu ukrycia działań przestępczych lub dla celów mających związek z przestępstwem skarbowym lub innym przestępstwem niż przestępstwo finansowania przestępstwa o charakterze terrorystycznym albo prania pieniędzy zawiadamia o tym prokuratora albo inny właściwy organ uprawniony do prowadzenia postępowania przygotowawczego.

Równocześnie bank ma możliwość dokonania blokady środków na tym rachunku.

Blokada może nastąpić wyłącznie do wysokości zgromadzonych na rachunku środków, co do których zachodzi takie podejrzenie i trwać może maksymalnie 72 godziny. Równocześnie jednak bank zobowiązany jest do powiadomienia o dokonaniu blokady prokuratora.

Prokurator w razie wszczęcia postępowania może wstrzymać określoną transakcję lub dokonać blokady środków na rachunku na okres do 3 miesięcy. W praktyce prokurator dysponuje jednakże możliwością blokady konta na czas całego postępowania karnego.

Inwestor, którego konto bankowe zostanie zablokowane w trybie art. 106a ustawy – Prawo bankowe staje się częścią postępowania karnego na etapie przygotowawczym.

W zależności od jego przebiegu inwestor może stracić środki pochodzące z przestępstwa, w których posiadanie nieświadomie wszedł, a nawet mogą mu zostać postawione zarzuty.

Blokady transakcji bądź środków w tym trybie nie można więc pod żadnym pozorem lekceważyć. Nieumiejętna obrona swoich praw nieść może za sobą poważne konsekwencje.

Jeśli na Twoim rachunku na podstawie art. 106a ustawy – Prawo bankowe została dokonana blokada środków niezwłocznie skontaktuj się z nami.

Dysponujemy umiejętnościami oraz doświadczeniem niezbędnymi, aby zagwarantować Ci możliwie najlepszą obronę Twoich praw.

Autor: Adwokat Błażej Bieńkowski.